درباره ی اگزما بیشتر بدانیم

اگزما یا درماتیت (dermatitis) یک اصطلاح کلی است برای مواردی که پوست دچار التهاب، قرمزی، تورم، خشکی، پوسته و خارش می شود.

شایع ترین نوع اگزما، اگزمای آتوپیک یا سرشتی است. (Atopic dermatitis) حدود ٢٠-١٠ درصد بچه ها به اگزمای آتوپیک مبتلا هستند.

علائم اگزمای آتوپیک معمولا در یک سال اول عمر بروز می کند. دربچه ها از حدود ٣-٢ ماهگی علائمی به صورت قرمزی، خشکی، پوسته و خارش در نواحی سر و صورت و روی گونه ها دیده می شود. از ٢ سالگی به بعد علائم پوستی در نواحی چین آرنج ها، چین پشت زانوها، گردن، مچ دست، مچ پا، باسن، ساق ها ظاهر می شود. در حدود نیمی از بچه های مبتلا، علائم بیماری به صورت خفیف تر تا سنین بزرگسالی ادامه میابد. در بزرگسالان بیماری به صورت گرفتاری نواحی چین آرنج و زانو، پشت گردن، پلک ها و گاهی به صورت اگزمای دست  خود را نشان می دهد.

در مجموع خشکی شدید پوست و خارش زیاد، از علائم اگزمای آتوپیک در تمام سنین می باشد. خارش زیاد و طولانی می تواند منجر به افزایش ضخامت پوست در بعضی نواحی بشود. در بعضی موارد هم باعث بروز عفونت های پوستی می شود.

چه عواملی احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر می کنند؟

اگر یک یا هر دو نفر از والدین مبتلا به درماتیت آتوپیک باشند، احتمال ابتلا فرزند آنها بالا می رود. درماتیت آتوپیک با بیماری های آسم و تب یونجه همراهی دارد. وجود این بیماری ها در شخص یا افراد فامیل درجه یک او، ریسک ابتلا به درماتیت آتوپیک را بیشتر می کند. زندگی در مناطق شهری و در شرایط اجتماعی اقتصادی بالاتر، احتمال ابتلا را افزایش می دهد. این بیماری در دختر بچه ها اندکی شایع تر است. در بچه هایی که مادرشان در هنگام زایمان سن بالاتری داشته اند هم شیوع بیشتری دارد.

در بیماران درماتیت آتوپیک آلرژی غذایی شایع است. آلرژی غذایی علت این بیماری نیست ولی بعضی مطالعات نشان داده اند که ممکن است در مواردی باعث تشدید علائم بیماری بشود. آلرژی غذایی در این بیماران نسبت به تخم مرغ، شیر و لبنیات مثل ماست و پنیر، سویا، گندم، بادام زمینی، ماهی و صدف دیده شده است. قبل از حذف این غذاها بخصوص در مورد شیر و لبنیات حتما باید با پزشک متخصص مشورت شود، چرا که در بچه های در سن رشد رژیم های غذایی ممکن است باعث کمبودهای پروتئینی  بشوند. در صورتی که بیمار به درمان های معمول جواب ندهد و بیماری مقاوم به درمان باشد، ممکن است حذف این غذاها باعث بهبود علائم بیماری شود.

درمان

درمان به چند منظور انجام می شود:

برطرف کردن ضایعات پوستی

کنترل خارش

درمان عفونت

کنترل خشکی پوست

مراقبت های لازم :

این مراقبت ها باید به طور دائم رعایت شوند.

برای حمام از آب ولرم تا گرم استفاده شود. آب داغ باعث تحریک پوست می شود. مدت زمان حمام کوتاه و در حدود ١٠-٥ دقیقه باشد.

از شوینده های ملایم بدون عطر استفاده شود.

در مورد تعداد دفعات حمام محدودیتی وجود ندارد، به شرطی که بعد از حمام حتما از مرطوب کننده ها استفاده شود. مرطوب کننده بهتر است از نوع کرم یا پماد و قوی باشد. زمانی که پوست هنوز مرطوب است استفاده شود تا باعث حفظ رطوبت در سطح پوست بشود.

بهتر است هم بعد از حمام و هم دو بار در روز از مرطوب کننده استفاده شود چرا که اثر مرطوب کننده ها موقتی است و باید مرتبا تکرار شوند.

حرارت و رطوبت اتاق باید مناسب باشد. گرمای زیاد و خشکی هوا، خارش را تشدید می کند.

در بچه ها، کوتاه و تمیز بودن ناخن ها در جلوگیری از خراشیدگی و عفونت پوست مؤثر است.

در مورد مواد شوینده لباس، باید مراقب بود که به مقدار زیاد استفاده نشوند و به طور کامل آبکشی انجام شود تا بقایای آن روی لباس نماند. نرم کننده های لباس به دلیل عطری که دارند باعث تحریک پوست می شوند و بهتر است استفاده نشوند. لباس های نو بهتر است قبل از پوشیده شدن، شسته شوند. مارک ها و تگ های لباس را برای جلوگیری از ایجاد تحریک پوستی باید از لباس جدا کرد.